Alergia pokarmowa

Co to jest alergia pokarmowa?

Alergia pokarmowa jest rodzajem nadwrażliwości pokarmowej, podczas której dochodzi do nieprawidłowej reakcji organizmu na spożywany pokarm. W tę reakcje zaangażowany jest układ odpornościowy nadmiernie reagujący na konkretne składniki pokarmu.

Do innych reakcji nadwrażliwości pokarmowych których nie należy mylić z alergiami zaliczamy:

nietolerancję pokarmową pochodzenia metabolicznego, kiedy nie zachodzi prawidłowe trawienie któregoś ze składników pokarmu np. nietolerancja laktozy wynikająca z braków enzymatycznych
reakcje farmakologiczne po spożyciu pokarmu z aktywnymi farmakologicznie substancjami np. kofeina
Co to są alergeny?

Alergeny pokarmowe są to substancje pochodzenia zwierzęcego, roślinnego lub proste związki chemiczne, które dostając się do organizmu z pokarmem wywołują odpowiedź immunologiczną.
Najczęściej alergenami są białka oraz glikoproteiny o odpowiednio wysokiej masie cząsteczkowej.
Należą do nich:

białko pochodzenia zwierzęcego
mięso (szczególnie wołowina, kurczak, u kotów również mięso ryb)
mleko i produkty mleczne
jaja
składniki pochodzenia roślinnego
gluten pszenny
soja
kukurydza
ryż
owies
dodatki żywieniowe takie jak przyprawy, barwniki, konserwanty
Mięsa, jaja, ryby, przetwory mleczne oraz część warzyw ( pomidory, szpinak) i owoców ( cytrusy, czereśnie, truskawki) są również źródłem histaminy, która wzmaga reakcję alergiczną.
Istnieje związek pomiędzy częstotliwością oraz czasem przyjmowania danego pokarmu a możliwością wystąpienia alergii. Im dłużej zwierzę jest karmione danym pokarmem tym większe jest ryzyko wystąpienia alergii.

Objawy alergii pokarmowej

Najczęstszymi objawami alergii pokarmowej są zmiany skórne, którym towarzyszy świąd. Zmiany najczęściej zlokalizowane są w obrębie kończyn, pachwin, uszu, boków ciała, a u kotów w okolicy głowy oraz szyi. Świąd o różnym nasileniu występuje niezależnie od pory roku. Objawia się on drapaniem, tarzaniem się, wylizywaniem. Mogą występować też nawracające infekcje skóry, łojotok, zapalenie uszu i nadmierne gromadzenie wydzieliny w gruczołach zatok okołoodbytowych.
Mogą również pojawić się objawy ze strony przewodu pokarmowego, wynikające z przewlekłych i ostrych stanów zapalnych żołądka, jelit cienkiego i grubego, takie jak biegunki i wymioty.

Rozpoznanie

Jednoznacznie rozpoznanie alergii pokarmowej jest bardzo trudne. Objawy alergii pokarmowej często współistnieją z objawami alergii wziewnej a dostępne testy wykrywające alergeny pokarmowe we krwi nie są dostatecznie wiarygodne i nie mogą stanowić badania potwierdzającego ani wykluczającego alergii.
Jedyną skuteczną metodą diagnozowania alergii pokarmowej jest rygorystyczna dieta eliminacyjna trwająca minimum 8 tygodni.

Leczenie

Należy wprowadzić dietę eliminacyjną. Powinna ona opierać się na wysokostrawnym białku, którego zwierzę dotychczas nie przyjmowało. Bardzo ważne jest żeby zwierzę nie otrzymywało do jedzenia nic poza karmą. Przekąski, przysmaki a często nawet suplementy diety i leki zawierające substancje smakowe muszą zostać odstawione na czas trwania diety. Należy dopilnować żeby zwierzę nie jadło niczego na spacerach.

Dodatkowo każdy członek rodziny powinien zostać poinformowany o diecie psa czy kota, aby przypadkowo nie nakarmił zwierzęcia.

Istnieją trzy rodzaje diet, dobierane przez lekarza weterynarii dla każdego pacjenta indywidualnie.

Diety przygotowywane w domu- smakowitość tej karmy jest bardzo duża, zwierzęta chętnie zjadają taki pokarm. Trzeba pamiętać, żeby stosować niezmiennie jeden rodzaj białka oraz węglowodanów. Źródłem białka może być konina, mięso królika, strusia, jagnięcina, kaczka czy ryba. Źródłem węglowodanów może być ryż, ziemniaki, bataty, kukurydza.
Diety gotowe-rozróżniamy dwa rodzaje karm odpowiednich do stosowania jako dieta eliminacyjna.
Dieta komercyjna z nietypowymi źródłami białka np. Acana Jagnięcina i Jabłko, Pro Plan Łosoś i Ryż, Wolfsblut Cold River z pstrągiem i batatami, Opti Life Jagnięcina i ryż. Zaletami takich karm jest łatwość stosowania, pełne zbilansowanie – można je stosować długi czas, część z tych karm dostępnych jest także w wersji dla szczeniąt i kociąt, można je podawać rosnącym zwierzętom.
Pro Plan Łosoś i Ryż Opti Life Jagnięcina i ryż Acana Jagnięcina i Jabłko
Dieta weterynaryjna- produkowane na bazie hydrolizatów białkowych. Czyli białka częściowo nadtrawionego, „pociętego” na krótkie łańcuchy o niskiej masie cząsteczkowej. Takie białko nie jest rozpoznawane przez organizm jako alergen np. Royal Canin Hypoallergenic, Hill?s Z/D, Purina Veterinary Diets Ha
Hill?s Z/D Royal Canin Hypoallergenic Purina Veterinary Diets Ha
Przy dużym stopniu nasilenia objawów alergii podaje się również leki mające ograniczyć świąd i stan zapalny. Często konieczne jest leczenie wtórnych zakażeń bakteryjnych skóry, nadmiernego rozrostu mikroflory w jelicie cienkim oraz zapaleń skóry wywołanych przez drożdżaka z rodzaju Malassezia.
Dodatkowo stosuje się preparaty z kwasami omega 3 zmniejszające stan zapalny skóry, pomagając w terapii świądu.

Chociaż okres stosowania diety eliminacyjnej powinien wynosić od 8-12 tygodni to często już po 6 tygodniach widoczna jest poprawa. Aby jednak w pełni móc zinterpretować wyniki diety należy wykonać test prowokacji. Wprowadza się karmę stosowaną przed dietą lub co 2 tygodnie nowe źródło białka celem zidentyfikowania składnika pokarmowego odpowiedzialnego za alergię.
Alergia pokarmowa jest chorobą nieuleczalną, aby nie nastąpił nawrót objawów odpowiednia dieta musi być stosowana do końca życia zwierzęcia.